I. Xưởng cán tôn, tìm hiểu kĩ trước khi quyết định mở?
Thị trường vật liệu xây dựng tại Việt Nam đang trong giai đoạn phục hồi mạnh, kéo theo nhu cầu sử dụng tôn lợp, tôn ngói giả, tôn xà gồ… tăng nhanh và ổn định. Xưởng cán tôn, với thế mạnh linh hoạt, chi phí đầu tư hợp lý và lợi nhuận biên cao, trở thành hướng đi hấp dẫn cho cả nhà đầu tư nhỏ và lớn.
- Nhu cầu thị trường tăng mạnh và ổn định
Trong những năm gần đây, các dự án giao thông, khu đô thị, khu công nghiệp vẫn được triển khai hàng loạt. Đặc biệt ở vùng ngoại ô và các tỉnh mới phát triển, nhu cầu xây mới và cải tạo nhà ở, nhà xưởng vẫn tăng đều. Tôn là vật liệu phổ thông cho mọi công trình, có đặc điểm: dễ thi công, bền, giá cả ổn định.
- Khoảng trống địa phương và ưu thế gần khách hàng
Không phải khu vực nào cũng có nhà máy lớn về tôn gần đó. Xưởng cán tôn có vị trí gần xây dựng tạo lợi thế về chi phí vận chuyển, giao hàng nhanh, và phản ứng kịp thời khi khách hàng có nhu cầu đột xuất. Đó là điểm cộng giúp tăng tỷ lệ đơn hàng và giữ chân khách hàng dài hạn.
- Lợi nhuận biên cao nhờ kiểm soát sản xuất
Tự sản xuất giúp bạn bỏ qua khâu trung gian, đồng thời chủ động lựa chọn đầu vào, quy trình, chất lượng, chất liệu. Điều này giúp giảm giá vốn, tăng biên lợi nhuận so với kinh doanh tôn nhập khẩu hoặc phân phối. Các chủ đầu tư mục tiêu có thể hưởng mức lợi nhuận biên từ 20-30%.
CKMN tự hào khi được hợp tác cùng Công ty Minh Hiển Phát trong hành trình xây dựng nhà máy
- Dễ mở rộng quy mô và nhân bản mô hình
Bắt đầu từ dây chuyền căn bản, chủ xưởng dễ dàng nâng cấp bằng cách lắp thêm máy cán 2 tầng, máy chấn, máy xả cuộn, cầu trục… Sau khi thị trường địa phương được phủ sóng tốt, xưởng có thể mở thêm chi nhánh hoặc hợp tác với nhà thầu để phục vụ dự án quy mô lớn.
- Tối ưu hóa chi phí nhân sự nhờ tự động hóa
Ngày nay, máy cán tôn tự động chỉ cần 2-3 kỹ thuật viên vận hành, trong khi năng suất lại tăng 2–3 lần so với lao động thủ công. Việc lắp thêm hệ thống báo lỗi, máy chấn CNC, cầu trục điều khiển cũng giúp hạn chế sai sót, giảm thiểu chi phí bảo trì, bảo dưỡng.
II. Những điều kiện cần có trước khi mở xưởng
1. Xác định mô hình kinh doanh
- Chọn quy mô đầu tư phù hợp
Xem xét số vốn và nhu cầu thị trường địa phương để lựa chọn mô hình phù hợp. Xưởng nhỏ (<200 m²) có thể đầu tư máy 1 tầng, tiết kiệm chi phí. Nếu xác định phục vụ vùng rộng, có thể đầu tư máy 2 tầng, cầu trục, máy chấn để nâng cao năng lực sản xuất.
- Phân khúc khách hàng và chiến lược phân phối
Phân loại nhóm khách hàng: hộ gia đình, đội thầu nhỏ, dự án công nghiệp. Kênh bán hàng gồm bán trực tiếp, qua đại lý, online (Zalo, Facebook, Web). Khi sản phẩm và kênh phân phối rõ ràng, bạn dễ thiết kế chiến lược quảng bá, chính sách giá, chiết khấu và hậu mãi.
- Định hình sản phẩm chủ lực
Chọn dòng sản phẩm phù hợp nhu cầu thị trường: tôn sóng (5–11 sóng), tôn ngói giả, xà gồ, tôn PU cách nhiệt... Việc xác định rõ sản phẩm tối ưu giúp thiết kế đúng loại máy cán, máy chấn và máy xả cuộn, tránh lãng phí đầu tư.
2. Các loại giấy phép cần chuẩn bị
- Giấy phép đăng ký kinh doanh
Nên thành lập công ty TNHH (1 hoặc 2 thành viên) để có hồ sơ chuyên nghiệp, dễ giao dịch và vay vốn ngân hàng. Lĩnh vực đăng ký cần có mã ngành “sản xuất kim loại định hình” hoặc “gia công cơ khí”. Chuẩn bị: giấy tờ cá nhân, địa chỉ xưởng, hợp đồng thuê đất, điều lệ (nếu là công ty).
- Giấy phép xây dựng xưởng
Nếu xây dựng mới hoặc cải tạo xưởng với mục đích kinh doanh, cần hồ sơ thiết kế, hợp lệ quyền sử dụng đất/thuê, có xét duyệt PCCC, môi trường. Thời gian cấp phép khoảng 15–30 ngày.
- Giấy phép về môi trường và PCCC
Xưởng cán tôn có phát sinh bụi và dầu mỡ, cần cam kết bảo vệ môi trường hoặc thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM). Với kho nguyên liệu lớn, cần có thiết kế, nghiệm thu, tập huấn và đề án PCCC đầy đủ, đảm bảo an toàn lao động và tuân thủ luật pháp.
3. Ngân sách có thể mở xưởng cán tôn (ước lượng)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
III. Lựa chọn mặt bằng và vị trí xưởng hợp lý
1. Tiêu chí chọn địa điểm
Việc chọn vị trí đặt xưởng cán tôn đóng vai trò rất lớn trong việc đảm bảo hiệu quả vận hành, tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất. Một mặt bằng phù hợp không chỉ giúp dễ dàng nhập nguyên liệu, xuất hàng hóa mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến thời gian hoàn vốn và khả năng mở rộng trong tương lai.
- Tránh khu vực dân cư để giảm phát sinh khiếu nại và ô nhiễm
Xưởng cán tôn khi vận hành có thể phát sinh tiếng ồn, bụi kim loại và hoạt động bốc xếp thường xuyên, dễ gây phiền toái cho khu dân cư xung quanh. Việc chọn địa điểm cách xa khu dân cư sẽ giúp hạn chế khiếu nại, dễ xin giấy phép hơn và tránh được các rủi ro về pháp lý, môi trường.
- Gần quốc lộ, thuận tiện giao thông cho xe tải và container
Vị trí gần quốc lộ hoặc trục giao thông chính giúp xe tải và container ra vào thuận lợi, đặc biệt khi vận chuyển cuộn tôn nặng hàng tấn hoặc giao hàng số lượng lớn đến công trình. Đường lớn, ít cấm tải giúp giảm thời gian và chi phí logistics, tăng tính cạnh tranh cho doanh nghiệp.
- Hạ tầng sẵn có: điện 3 pha, nước, đường bê tông đủ rộng
Hệ thống điện 3 pha là điều kiện bắt buộc để vận hành các máy cán tôn công suất lớn. Ngoài ra, cần có đường bê tông kiên cố, tối thiểu 6-8 m để xe container quay đầu dễ dàng. Nguồn nước ổn định cũng phục vụ cho hoạt động làm mát máy hoặc vệ sinh nhà xưởng.
- Pháp lý rõ ràng: đất quy hoạch công nghiệp hoặc sản xuất
Để tránh bị xử phạt hoặc buộc di dời, mặt bằng xưởng cần nằm trong khu vực được quy hoạch cho sản xuất, công nghiệp hoặc kho vận. Giấy tờ pháp lý đầy đủ giúp việc xin giấy phép sản xuất và phòng cháy chữa cháy trở nên đơn giản, thuận lợi hơn.
2. Diện tích xây dựng - bao nhiêu là đủ?
- Xưởng nhỏ: tối thiểu 300 m² - 500 m²
Diện tích này đủ để đặt các thiết bị cơ bản như máy cán tôn 1 tầng, máy chấn tôn, máy xả cuộn và khu vực thao tác an toàn. Đây là lựa chọn hợp lý cho người mới bắt đầu, vốn đầu tư vừa phải nhưng vẫn đảm bảo năng lực sản xuất ổn định.
- Xưởng vừa đến lớn: 1.000 m² - 2.000 m²
Với quy mô này, bạn có thể vận hành đồng thời nhiều dây chuyền cán tôn, có khu vực lưu kho riêng biệt và đảm bảo luồng di chuyển xe nâng, xe tải. Không gian đủ lớn còn giúp bạn bố trí phòng kỹ thuật, văn phòng, và khu vực đón khách hàng, gia tăng sự chuyên nghiệp.
- Cần thêm diện tích để chứa tôn cuộn, thành phẩm, bãi container
Ngoài khu vực sản xuất, doanh nghiệp cần bố trí thêm diện tích để lưu kho nguyên vật liệu (cuộn tôn có thể nặng 3–10 tấn/cuộn), thành phẩm đã cán, và khu bãi đỗ cho xe container hoặc xe tải lớn. Nếu không quy hoạch từ đầu, dễ dẫn đến ùn tắc hoặc phải thuê kho bãi ngoài, làm tăng chi phí.
3. Thuê hay tự xây?
- Thuê xưởng: Khởi động nhanh, ít vốn đầu tư, linh hoạt mở rộng
Đây là phương án phù hợp với những người muốn thử sức nhanh trong ngành cán tôn. Việc thuê xưởng giúp bạn tiết kiệm thời gian xin giấy phép xây dựng, không phải đầu tư vào kết cấu ban đầu và dễ di chuyển nếu thị trường thay đổi.
- Tự xây xưởng: Chủ động thiết kế theo nhu cầu, tối ưu lâu dài
Nếu bạn đã có sẵn đất hoặc xác định hoạt động dài hạn, việc tự xây sẽ giúp chủ động trong thiết kế layout xưởng, kết cấu mái phù hợp với cẩu trục, chiều cao máy và khu vực lưu kho. Ngoài ra, tự xây còn giúp bạn gia tăng giá trị tài sản cố định và không lo tăng giá thuê theo thời gian.
4. Có nên lắp cẩu trục nhà xưởng không?
Có, nếu bạn vận hành xưởng quy mô vừa trở lên hoặc làm việc thường xuyên với cuộn tôn nặng và khối lượng lớn. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ nếu không gian, kết cấu nền móng và ngân sách chưa phù hợp. Dưới đây là các lý do chi tiết:
Vì sao nên lắp cẩu trục trong nhà xưởng?
- Nâng hạ cuộn tôn an toàn, nhanh chóng và chính xác: Cuộn tôn có thể nặng từ 3-10 tấn, nếu dùng sức người hoặc xe nâng tay rất nguy hiểm và mất thời gian. Cẩu trục giúp nâng - hạ - đặt cuộn lên máy xả, máy cán nhanh và chính xác, đảm bảo vận hành liên tục, không làm hỏng nguyên liệu.
- Tiết kiệm nhân công, giảm phụ thuộc vào lao động phổ thông: Cẩu trục giúp thay thế hoàn toàn việc dùng sức người để kéo, xoay, đẩy cuộn thép. Một người điều khiển cẩu có thể làm công việc mà trước đây cần 3-5 người, giúp bạn giảm chi phí nhân sự lâu dài và dễ tuyển dụng hơn trong bối cảnh thiếu lao động tay nghề.
- Tăng hiệu suất sản xuất và giảm thời gian bốc xếp hàng hóa: Thời gian nâng hàng thủ công thường kéo dài, làm gián đoạn dây chuyền sản xuất. Với cẩu trục, bạn có thể bốc hàng, xoay chuyển vật tư một cách linh hoạt, góp phần giữ cho sản xuất không bị ngắt quãng và tăng tổng năng suất toàn xưởng.
- Đảm bảo an toàn lao động, tránh tai nạn đáng tiếc: Việc sử dụng xe nâng hoặc đòn bẩy thủ công với vật liệu nặng thường tiềm ẩn rủi ro té ngã, gãy tay hoặc tổn thương cột sống. Cẩu trục với móc treo chắc chắn và hệ thống điều khiển chính xác sẽ giúp loại bỏ hoàn toàn nguy cơ này.
- Phù hợp nếu xưởng có móng vững và chiều cao ≥6m: Để lắp đặt cầu trục an toàn, xưởng cần có kết cấu vững chắc, chiều cao mái nhà từ 6m trở lên và hệ khung sắt đủ chịu lực. Nếu xưởng bạn đạt điều kiện này, đầu tư cầu trục sẽ tối ưu hiệu quả lâu dài.
IV. Lựa chọn máy móc phù hợp quy mô
1. Các dòng máy cán tôn phổ biến
- Máy cán tôn 1 tầng / 2 tầng: Máy 1 tầng phù hợp cho sản xuất tôn sóng cơ bản như sóng vuông hoặc sóng truyền thống. Máy 2 tầng cho khả năng cán đa cấp sóng (ví dụ từ sóng thấp đến cao), phục vụ đa dạng sản phẩm hơn.
- Máy cán sóng ngói: Thiết kế đặc biệt để tạo mẫu giả ngói, dùng phổ biến cho nhà dân hoặc công trình có yếu tố mỹ thuật như biệt thự hoặc khách sạn.
- Máy dập vòm / cán vòm: Giúp tạo dáng mái vòm, phù hợp công trình có kiến trúc mái cong hoặc mái hình bán nguyệt, hỗ trợ linh hoạt trong thi công.
- Máy cán xà gồ C/Z tự động: Sản xuất xà gồ kim loại theo hình chữ C hoặc Z dùng cho nền móng mái xưởng. Máy đời mới tích hợp cắt, đục lỗ tự động, điều khiển PLC, phù hợp xưởng vừa và lớn.
- Máy phụ trợ (xả cuộn, máy chấn, máy cắt, cầu trục nhỏ): Hỗ trợ các công đoạn cơ bản như xả nguyên liệu, cắt theo chiều dài hay chấn mép tôn để hoàn thiện sản phẩm, giúp giảm sai sót và tăng năng suất.
- Máy cán tôn PU (cách nhiệt): Dùng để cán tôn có lớp cách nhiệt PU, yêu cầu thiết bị có thêm hệ thống ép lớp bọt vào lõi tôn. Thường dùng cho công trình cần giữ nhiệt, chống nóng như kho lạnh, nhà xưởng.
2. Gợi ý lựa chọn máy theo từng quy mô
- Xưởng nhỏ
1 máy cán tôn sóng vuông hoặc máy cán tôn sóng ngói. Với diện tích từ 300–500 m², xưởng nhỏ vẫn có khả năng vận hành trơn tru với một máy cán cơ bản, đáp ứng đơn hàng duy trì và ngân sách hạn chế. Máy hoạt động đơn giản, dễ vận hành và bảo trì.
- Xưởng vừa
Máy cán tôn 2 tầng kết hợp máy dập vòm. Máy 2 tầng cung cấp khả năng sản xuất đa dạng sóng, kết hợp với máy dập vòm giúp xưởng có thêm sản phẩm như mái vòm, phục vụ thị trường công trình dân dụng hoặc thương mại. Đây là bước nâng cấp hợp lý khi xưởng muốn phục vụ nhiều phân khúc khách hàng.
- Xưởng lớn
Dây chuyền máy cán PU, máy cán xà gồ C/Z tự động và hệ thống máy phụ trợ đầy đủ. Đối với xưởng từ 1.000 m² trở lên, dòng máy PU tạo tôn cách nhiệt, máy xà gồ tự động và thiết bị phụ trợ sẽ giúp tự chủ hoàn toàn các khâu sản xuất: từ nguyên liệu đến sản phẩm cuối cùng. Đây là cơ sở để phục vụ dự án quy mô lớn, hợp đồng dài hạn với công ty xây dựng…
V. Quản lý sản xuất - Nhân lực và vận hành
1. Nhân sự vận hành máy
Trong một xưởng cán tôn quy mô từ nhỏ đến lớn, việc bố trí nhân sự phù hợp sẽ quyết định hiệu suất và độ ổn định của dây chuyền. Một dây chuyền cán tiêu chuẩn thường yêu cầu từ 4-6 người để vận hành hiệu quả. Trong đó, kỹ thuật viên chính là người trực tiếp điều khiển máy cán, điều chỉnh tốc độ, độ dày tôn và sóng, xử lý lỗi cơ bản hoặc sự cố trong lúc cán.
Họ cần có kiến thức cơ khí, điện công nghiệp và kinh nghiệm vận hành máy từ 6 tháng trở lên. Bên cạnh đó, cần ít nhất 1-2 nhân công phụ trách việc xả cuộn, kéo phôi, đo cắt, đóng gói và di chuyển tôn thành phẩm. Với xưởng lớn, cần thêm thợ vận hành máy phụ trợ (máy chấn, máy dập), kỹ thuật bảo trì và lái xe nâng.
2. Quản lý sản xuất
Công tác quản lý sản xuất là trung tâm điều phối toàn bộ hoạt động trong xưởng. Quản lý sản xuất phải có khả năng lên kế hoạch theo đơn hàng, phân bổ thời gian, nhân lực và nguyên vật liệu cho từng ca làm việc.
Ngoài ra, cần thiết lập quy trình kiểm tra chất lượng tại 2 điểm: sau khi cán tôn (kiểm tra sóng, kích thước, màu sắc) và trước khi đóng gói giao hàng (kiểm tra lại lớp sơn, không móp méo, đúng tem nhãn). Đối với xưởng lớn hoặc có nhiều máy móc, cần lập kế hoạch bảo trì định kỳ theo tuần hoặc theo chu kỳ hoạt động máy.
3. Tổ chức vận hành & logistics
Bên cạnh sản xuất, tổ chức vận hành và logistics là yếu tố không thể tách rời trong một xưởng cán tôn hiện đại. Trước hết, quản lý kho cần theo dõi tồn kho nguyên liệu (cuộn tôn mạ kẽm, tôn màu, hóa chất PU…) và thành phẩm để tránh thiếu hàng hoặc lưu kho quá lâu gây rỉ sét, hư hỏng.
Các công cụ hỗ trợ như Excel hoặc phần mềm quản lý kho đơn giản sẽ giúp kiểm soát hiệu quả. Về khâu giao nhận, cần phối hợp với đội xe hoặc đơn vị vận tải để đảm bảo tôn được vận chuyển đúng lịch, không cong vênh hay xước bề mặt. Bố trí người giám sát khâu bốc xếp và đóng kiện là cách tối ưu để giảm chi phí và tránh mất uy tín với khách hàng.
VI. CKMN - Nguồn cung nguyên liệu & mở rộng đầu ra
Để một xưởng cán tôn vận hành hiệu quả và sinh lời bền vững, hai yếu tố quan trọng nhất chính là: có nguồn nguyên liệu ổn định và có đầu ra tiêu thụ sản phẩm tốt. Đây chính là cặp “cung - cầu” cốt lõi trong chiến lược CKMN (Cung - Kho - Mở rộng). Nếu làm tốt hai phần này, doanh nghiệp sẽ giảm thiểu rủi ro về vốn, tránh tồn kho kéo dài.
Vì sao nên hợp tác với đơn vị CKMN khi mở xưởng?
- Có sẵn nguồn cung ổn định, giá nhập tốt hơn thị trường: Khi bạn mới khởi nghiệp, nhập hàng nhỏ lẻ sẽ bị ép giá hoặc phải trả tiền trước 100%. Nếu hợp tác cùng đơn vị có hệ thống CKMN, bạn được nhập theo mức giá tốt hơn nhờ quy mô gom hàng lớn từ nhà máy, lại được hỗ trợ công nợ linh hoạt 15-30 ngày.
- Không cần lo đầu ra - có sẵn hệ thống khách hàng và thị trường: Nhiều đơn vị CKMN đã có hệ thống đại lý, thầu xây dựng, hoặc đang phân phối các loại tôn - bạn có thể tận dụng mạng lưới này để bán sản phẩm ngay từ khi xưởng còn mới, không cần chật vật tìm đơn hàng ban đầu.
- Tối ưu quy trình sản xuất và tồn kho - tránh lãng phí vốn: Thay vì sản xuất hàng loạt không định hướng, CKMN giúp bạn sản xuất theo đơn hàng thực tế từ hệ thống. Không tồn kho nhiều, không cần mặt bằng lớn, không lo “làm ra rồi không bán được”.
- Tư vấn bài bản từ người đã có kinh nghiệm ngành: Nếu bạn là người mới, rất dễ bị sai lầm trong lựa chọn máy móc, bố trí mặt bằng, dự trữ nguyên liệu… Hợp tác CKMN, bạn được hướng dẫn chi tiết, tránh mất tiền oan và rút ngắn giai đoạn học nghề.
Lời kết
Khởi nghiệp xưởng cán tôn không chỉ đơn thuần là chuyện mua máy về sản xuất, mà là cả một quá trình xây dựng mô hình kinh doanh bền vững. Từ nguồn cung nguyên liệu, quản lý vận hành, đến mở rộng đầu ra thị trường, mỗi bước đều cần có chiến lược rõ ràng và sự đầu tư đúng chỗ.
